Taki to świat! Niedobry świat! Czemuż innego nie ma świata?
Leśmian wyraża głębokie rozczarowanie światem i egzystencjalny ból, tęskniąc za idealną, niedostępną alternatywą.
Zmaganie z rzeczywistością i poszukiwanie ideału: Leśmianowska skarga
Cytat Leśmiana, „Taki to świat! Niedobry świat! Czemuż innego nie ma świata?”, to esencja głębokiego egzystencjalnego bólu, rozczarowania i dylematów uniwersalnych dla ludzkiego doświadczenia. Z perspektywy psychologicznej, stanowi on manifestację frustracji wynikającej z niezgodności między wewnętrznym światem pragnień i oczekiwań (światem „chcenia”) a obiektywną rzeczywistością (światem „jest”).
Pierwsze zdanie, „Taki to świat! Niedobry świat!”, wyraża rozczarowanie i afektywną negatywną ocenę rzeczywistości. To nie jest po prostu konstatacja faktu, ale emocjonalne odrzucenie świata takim, jakim jest. Psychologicznie, może to odzwierciedlać dysforię, poczucie bezradności, a nawet anomię – stan braku norm i wartości, które mogłyby nadać sens cierpieniu i niedoskonałości. Człowiek pragnie harmonii, piękna i sprawiedliwości, a napotyka dysonans poznawczy, gdy otaczająca go rzeczywistość jawi się jako chaotyczna, niesprawiedliwa lub po prostu niespełniająca jego fundamentalnych potrzeb emocjonalnych i duchowych.
Druga część, „Czemuż innego nie ma świata?”, jest pytaniem retorycznym, nasyconym bólem i tęsknotą za alternatywą, za idealnym bytem. To lament nad brakiem wyboru, nad samotnością i izolacją w obliczu jedynej, niedoskonałej rzeczywistości. Z punktu widzenia psychologii egzystencjalnej, odzwierciedla to lęk przed skończonością, brakiem kontroli i niemożnością ucieczki od kondycji ludzkiej. Człowiek pragnie transcendentnego wymiaru, miejsca, gdzie spełniłyby się jego najgłębsze aspiracje – miłość, sens, wieczność. Leśmianowska skarga to wyraz niepogodzenia się z ograniczeniami, desperackie poszukiwanie „innego” świata, być może w sztuce, w marzeniach, a nawet w szaleństwie, jako ucieczki od bezwzględnej realności. To pytanie jest również wyrazem ludzkiej potrzeby transcendencji, poszukiwania sensu poza doraźnym doświadczeniem, i w tym sensie – świadectwem naszej wrodzonej tendencji do kreowania i poszukiwania znaczenia w otaczającym nas świecie, nawet jeśli ten świat nas rozczarowuje.