Każdy z nas ma potencjał do stania się całością - bycia zdrowym - podobnie jak do zachorowania i zakłócenia harmonii.
Człowiek ma wrodzony potencjał do zdrowia i integralności, ale także podatność na choroby i dysharmonię, zależny od świadomych wyborów i okoliczności.
Rozumienie Cytatu Gábora Maté: Droga do Całości czy Rozpadu?
Cytat Gábora Maté, że „Każdy z nas ma potencjał do stania się całością - bycia zdrowym - podobnie jak do zachorowania i zakłócenia harmonii”, jest głęboką refleksją nad ludzką kondycją i naturą istnienia. Maté, czerpiąc z bogatej wiedzy medycznej, psychologicznej i filozoficznej, podkreśla inherentną dwubiegunowość doświadczenia ludzkiego: zarówno tendencję do integracji i zdrowia, jak i skłonność do dezintegracji i choroby.
Filozoficznie, Maté odwołuje się do koncepcji jedności bytu i jego potencjalnego rozpadu. Wiele szkół filozoficznych, od starożytnych Greków po współczesne prądy egzystencjalne, podkreślało, że życie jest ciągłym procesem stawania się, a jego integralność jest dynamiczną równowagą, która może być łatwo naruszona. Możemy interpretować „całość” jako stan autentycznej egzystencji, w której wszystkie aspekty naszej istoty – fizyczne, emocjonalne, mentalne i duchowe – są ze sobą spójne i harmonijne. To nie jest statyczny stan, lecz dynamiczny proces, wymagający świadomości, autorefleksji i aktywnego działania.
Psychologicznie, cytat Maté rezonuje z teoriami psychologii humanistycznej i transpersonalnej, które akcentują inherentny potencjał człowieka do samorealizacji i rozwoju. Abraham Maslow mówił o samorealizacji jako procesie stawania się wszystkim, czym człowiek jest zdolny się stać. Carl Rogers podkreślał tendencję do aktualizacji, wrodzoną siłę, która popycha organizm do rozwoju i pełni. „Bycie zdrowym” w ujęciu Maté to nie tylko brak choroby, ale proaktywne dążenie do pełni życia, do autentycznego wyrażania siebie, do nawiązywania głębokich relacji i do znajdowania sensu w życiu. Jest to proces integracji rozłączonych części jaźni, często wynikających z traumy, stłumionych emocji czy negatywnych wzorców poznawczych i behawioralnych. Maté, jako specjalista od traumy i uzależnień, często pokazuje, jak te „zakłócenia harmonii” są często nieświadomymi próbami poradzenia sobie z bólem, które paradoksalnie prowadzą do dalszego cierpienia.
Z drugiej strony, potencjał do „zachorowania i zakłócenia harmonii” odnosi się do kruchości ludzkiej psychiki i ciała. Maté podkreśla, że trauma, stres środowiskowy, niewłaściwe relacje, a także społeczne i kulturowe czynniki (takie jak presja sukcesu, alienacja) mogą prowadzić do rozpadu na poziomie psychicznym i fizycznym. Te czynniki mogą destabilizować wewnętrzną równowagę, prowadząc do chorób somatycznych, zaburzeń psychicznych, uzależnień czy ogólnego poczucia wyobcowania i braku sensu. Ważne jest, że Maté nie postrzega choroby jako kary czy oznaki słabości, lecz jako informację zwrotną od organizmu, sygnał, że coś w naszym życiu wymaga uwagi, zmiany i uzdrowienia. Paradoksalnie, to właśnie zakłócenie harmonii może być punktem wyjścia do głębszej integracji i odkrycia nowych obszarów świadomości i wzrostu.
W kontekście klinicznym, cytat Maté jest wezwaniem do holistycznego podejścia do zdrowia, które wykracza poza leczenie objawów. Zachęca do explorations głębszych przyczyn chorób – często ukrytych w psychice lub historii życia jednostki – i do pracy nad przywróceniem utraconej harmonii. To zaproszenie do samopoznania, do świadomego wyboru ścieżki prowadzącej do integralności, a nie do rozpadu, co w ostatecznym rozrachunku jest aktem głębokiej odpowiedzialności za własne życie.