Czynniki psychologiczne odgrywają decydującą rolę w powstawaniu choroby nowotworowej za pośrednictwem połączeń między elementami aparatu stresowego: nerwami, gruczołami hormonalnymi, układem odpornościowym oraz odpowiedzialnymi za odbieranie i przetwarzanie emocji ośrodkami mózgu.
Stres psychologiczny poprzez nerwy, hormony, układ odpornościowy i emocje, wpływa na rozwój raka.
Rozumienie Połączeń Psychosomatycznych w Kontekście Raka
Cytat Gábora Matégo jest głęboką refleksją nad złożoną, dwukierunkową relacją między psychiką a ciałem, szczególnie w kontekście powstawania nowotworów. Jego sedno tkwi w podkreśleniu, że czynniki psychologiczne nie są jedynie marginesowym elementem, ale odgrywają "decydującą rolę" w etiopatogenezie raka. To stwierdzenie odchodzi od tradycyjnego, redukcjonistycznego modelu choroby, który często oddziela umysł od ciała, a zamiast tego promuje holistyczne zrozumienie zdrowia i choroby.
Kluczowe w cytacie Matégo jest wskazanie na "aparat stresowy" jako mechanizm pośredniczący. Odwołuje się on do osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza) oraz układu nerwowego, hormonalnego i immunologicznego, które są ze sobą nierozerwalnie połączone. Kiedy doświadczamy stresu – chronicznego, nierozwiązanego, często nieuświadomionego – nasz organizm reaguje na poziomie fizjologicznym. Ta reakcja obejmuje uwalnianie hormonów stresu, takich jak kortyzol, które, w nadmiernych ilościach i przez długi czas, mogą prowadzić do supresji układu odpornościowego, zapalenia, a nawet uszkodzenia DNA. Maté sugeruje, że to właśnie zakłócenia w tej złożonej sieci połączeń, wywołane przez czynniki psychologiczne, tworzą podatny grunt dla rozwoju chorób, w tym nowotworów.
Aspekt "odpowiedzialnych za odbieranie i przetwarzanie emocji ośrodków mózgu" jest tu szczególnie ważny z perspektywy psychologicznej. Maté, jako badacz traumy i jej wpływu na zdrowie, sugeruje, że niezdolność do skutecznego przetwarzania emocji – zwłaszcza tych trudnych, jak złość, smutek, lęk – może prowadzić do ich somatyzacji. Emocje te, zamiast być przeżywanymi i integrowanymi, zostają "uwięzione" w ciele, manifestując się jako chroniczny stres wewnętrzny. To z kolei aktywuje wspomniany aparat stresowy, sabotując naturalne procesy obronne organizmu i jego zdolność do samoregeneracji.
Z psychologicznego punktu widzenia, cytat Matégo stanowi mocne przesłanie o wzajemnym oddziaływaniu umysłu i ciała. To nie jest stwierdzenie, że rak jest "wynikiem złego myślenia" czy "braku pozytywnego nastawienia", co byłoby uproszczeniem i mogłoby prowadzić do obwiniania pacjentów. Zamiast tego, Maté wzywa do zrozumienia, że nasza wewnętrzna rzeczywistość – nasze doświadczenia, emocje, trauma, sposób radzenia sobie ze stresem – ma głębokie i mierzalne konsekwencje dla naszej fizjologii. Podkreśla on znaczenie akceptacji, wyrażania emocji i leczenia traumy jako kluczowych elementów w utrzymaniu zdrowia, a także jako uzupełnienie konwencjonalnych metod leczenia nowotworów. Daje to psychologii klinicznej i psychoterapii nową, bardziej znaczącą rolę w prewencji i leczeniu chorób somatycznych, stawiając akcent na integrację ciała i umysłu w procesie zdrowienia. To zaproszenie do eksploracji głębszych, często nieuświadomionych warstw naszej psychiki, które mogą mieć fundamentalne znaczenie dla naszego fizycznego dobrostanu.