
W ludziach drzemie olbrzymi potencjał do czynienia zła. To cecha unikalna w świecie organizmów żywych.
Ludzie posiadają unikalną zdolność do świadomego i intencjonalnego wyboru zła, czego nie ma żadne inne stworzenie.
Potencjał Zła jako Unikalna Cecha Ludzkości: Filozoficzno-Psychologiczna Analiza Jordan Petersona
Cytat Jordana Petersona, iż „W ludziach drzemie olbrzymi potencjał do czynienia zła. To cecha unikalna w świecie organizmów żywych”, uderza w samo sedno ludzkiej kondycji, stawiając ją w ostrym kontraście do reszty świata ożywionego. Z psychologicznego punktu widzenia, jego moc tkwi w eksponowaniu nie tylko zdolności do zła, ale i wolnej woli, a co za tym idzie, odpowiedzialności, która jest z nią nierozerwalnie związana.
Filozoficznie, Peterson nawiązuje do odwiecznych pytań o naturę człowieka – czy rodzi się on dobry, zdeprawowany, czy też jest tabula rasa? Jego stanowisko sugeruje, że człowiek, w przeciwieństwie do zwierząt działających w oparciu o instynkty i proste hierarchie dominacji, dysponuje zdolnością do świadomego wyboru. Zwierzęta mogą być agresywne, zabijać, ale ich działania są zazwyczaj odpowiedzią na bodźce środowiskowe, walkę o przetrwanie, obronę terytorium. Nie planują ludobójstwa, nie tworzą ideologii nienawiści, nie czerpią satysfakcji z zadawania cierpienia dla samego cierpienia.
Psychologicznie, unikalność tego potencjału tkwi w zdolności do abstrakcyjnego myślenia, tworzenia skomplikowanych narracji (w tym tych uzasadniających okrucieństwo), empatycznej dysonansu (czyli oddzielenia się od cierpienia drugiego człowieka), oraz konstruowania systemów zdolnych do masowego ucisku i unicestwienia. Zło ludzkie nie jest jedynie brakiem dobra lub błędem; może być ono aktywnym, celowym aktem destrukcji, często podbudowanym racjonalizacjami, ideologiami czy dążeniem do władzy. To właśnie ta zdolność do intencjonalnego i przemyślanego działania przeciwko drugiemu człowiekowi, a nawet przeciwko samemu sobie (autoagresja), wyróżnia nas.
Koncepcja ta zmusza do refleksji nad moralnością, wolną wolą i indywidualną odpowiedzialnością. Jeśli posiadamy tak ogromny potencjał do zła, to równie wielki (jeśli nie większy) musi być nasz potencjał do wyboru dobra, do samokontroli i do dążenia do sensu w obliczu chaosu. Peterson często podkreśla konieczność świadomego zmagania się z tą ciemną stroną, integrowania jej, a nie jej wypierania, aby móc działać w sposób konstruktywny. Potencjał zła jest więc nie tylko ostrzeżeniem, ale i wezwaniem do heroicznego wysiłku samodoskonalenia i odpowiedzialności za swoje czyny w świecie, gdzie wolność wyboru niesie ze sobą kolosalne konsekwencje.