W miarę, jak przestaniesz wypełniać głowę kłamstwami, zapanuje w niej względny porządek.
Kłamstwa (samooszukiwanie, iluzje) tworzą wewnętrzny chaos. Eliminacja ich prowadzi do psychicznego porządku i autentyczności.
Zrozumienie Kłamstwa i Porządku w Kontekście Petera Psychologii
Cytat Jordana Petersona: "W miarę, jak przestaniesz wypełniać głowę kłamstwami, zapanuje w niej względny porządek" dotyka głębokich warstw ludzkiej psychiki i filozofii bytu. Z psychologicznego punktu widzenia, kłamstwo – rozumiane tutaj nie tylko jako intencjonalne wprowadzanie w błąd innych, ale przede wszystkim jako samooszukiwanie się i nieakceptowanie rzeczywistości taką, jaka jest – jest fundamentalnym źródłem wewnętrznego chaosu i cierpienia.
Peterson wielokrotnie podkreśla rolę prawdy w budowaniu sensownego i zintegrowanego życia. Używa pojęcia „kłamstwa” w szerokim sensie, oznaczając nim wszelkie próby unikania nieprzyjemnych prawd o sobie, o świecie, o własnych błędach, słabościach czy niepowodzeniach. To również trzymanie się iluzji, wygodnych, ale fałszywych narracji, które mają chronić ego przed bólem poznania prawdy. Kiedy jednostka świadomie lub nieświadomie żyje w kłamstwie, czy to na poziomie osobistych relacji (np. unikanie trudnych rozmów), czy na poziomie światopoglądowym (np. idealizowanie określonych ideologii bez krytycznego osądu), tworzy dysonans poznawczy. Ten dysonans jest niczym innym jak psychicznym bałaganem – sprzecznymi informacjami, nierozwiązanymi konfliktami, niespójnymi przekonaniami, które nawarstwiają się i prowadzą do wewnętrznego chaosu, lęku i frustracji.
„Porządek” w kontekście Petera to stan wewnętrznej spójności, integracji i klarowności. To zdolność do nazywania rzeczy po imieniu, do akceptowania rzeczywistości, nawet jeśli jest trudna, do świadomego wyboru ścieżek działania zgodnych z prawdą. Kiedy eliminujemy kłamstwa, uwalniamy zasoby psychiczne, które wcześniej były zużywane na ich podtrzymywanie i obronę. To uwalnia miejsce na konstruktywną refleksję, na rozwój autentycznej tożsamości, na budowanie znaczących relacji. Umysł, który przestaje być obciążony brzemieniem fałszu, staje się bardziej elastyczny, klarowny i zdolny do efektywnego funkcjonowania. Względność porządku sugeruje, że osiągnięcie absolutnego, perfekcyjnego porządku jest niemożliwe; życie jest ciągłym procesem negocjowania z chaosem. Jednak redukcja kłamstw znacząco zbliża nas do stanu wewnętrznej harmonii i funkcjonalności, co przekłada się na lepsze radzenie sobie z wyzwaniami życiowymi i większe poczucie sensu.