Zło, które stanowi zagrożenie na wszystkich poziomach ludzkiego doświadczenia, jest czymś (lub kimś), z czym musimy się zmagać wszyscy, wszędzie i po wsze czasy - zarówno w sferze psychologicznej, jak i społecznej. Ale na pewien czas zło da się przezwyciężyć, pokonać i przegnać. Pokój i harmonia mogą trwać dopóki, dopóty ludzie nie zapomną, czemu je zawdzięczają.
Zło to archetypowa siła, którą musimy nieustannie przezwyciężać wewnętrznie i społecznie, by utrzymać pokój i sens.
Zło: Wieczna Walka o Sens i Porządek
Cytat Jordana Petersona o złu jako zagrożeniu na wszystkich poziomach ludzkiego doświadczenia, które musimy pokonywać 'zawsze i wszędzie', odzwierciedla głęboko zakorzenione w psychice ludzkiej rozumienie egzystencjalnej walki. Z perspektywy psychologii głębi, zło nie jest jedynie abstrakcyjną koncepcją moralną, ale dynamiczną siłą, która manifestuje się zarówno w świecie zewnętrznym – poprzez konflikty społeczne, niesprawiedliwość, przemoc – jak i wewnętrznym – w naszych własnych umysłach, poprzez lęk, nienawiść, zazdrość, nihilizm i tendencje destrukcyjne. Peterson sugeruje, że to 'coś (lub ktoś)' ma charakter archetypowy, uniwersalny, z którym każda jednostka i każde społeczeństwo musi się mierzyć. Jest to odzwierciedlenie Jungowskiej koncepcji cienia – nieuświadomionych, mrocznych aspektów naszej psychiki, które, niezintegrowane, mogą przejawiać się w patologicznych zachowaniach i myślach.
Przezwyciężanie zła, o którym mówi Peterson, to proces ciągłej integracji tych nieuświadomionych treści, stawiania czoła własnym demonom i podejmowania odpowiedzialności za swoje działania i wybory. Odnosi się to do psychologicznej zasady dążenia do homeostazy i wzrostu – jednostka nie może osiągnąć pełni potencjału, dopóki nie rozpozna i nie podejmie próby ujarzmienia swoich własnych destrukcyjnych impulsów. Na poziomie społecznym, przezwyciężanie zła to budowanie i utrzymywanie struktury, porządku i sensu (logosu) w obliczu chaosu. Chaos, w rozumieniu Petersona, to potencjał zarówno destrukcji, jak i kreacji. Zło jest jedną z manifestacji tego destrukcyjnego potencjału, który zagraża wszelkim ustalonym strukturom i sensowi.
Kluczowe jest tu również spostrzeżenie, że pokój i harmonia są stanami tymczasowymi i wymagają stałego wysiłku. 'Dopóty ludzie nie zapomną, czemu je zawdzięczają' to ostrzeżenie przed psychologiczną indolencją i amnezją kulturową. Społeczeństwa i jednostki, które zapominają o trudzie i poświęceniu, jakie były konieczne do osiągnięcia obecnego stanu dobrobytu i porządku, stają się podatne na powrót chaosu i zła. To psychologiczne zapomnienie prowadzi do ignorancji, braku wdzięczności i osłabienia moralnej czujności, co w konsekwencji może prowadzić do ponownego pojawienia się destrukcyjnych sił. Jest to więc przypomnienie o stałej konieczności odnawiania wartości, pielęgnowania odpowiedzialności i pamiętania o cenie, jaką zapłacono za osiągnięty porządek. W skrócie, walka ze złem jest niekończącym się, acz koniecznym, procesem samodoskonalenia i kulturowego podtrzymywania sensu.