Kiedy odejdziesz, będę patrzyła na ogród i myślała o tobie. Będę patrzyła na niebo i myślała o tobie. Ciebie już tu nie będzie, ale będziesz wszędzie, niewidzialny.
Obecność ukochanej osoby trwa w pamięci i symbolice otoczenia, integrując się z naszym światem i percepcją po jej fizycznym odejściu.
Głębia obecności w nieobecności
Cytat Érica-Emmanuela Schmitta porusza fundamentalne dla ludzkiego doświadczenia zjawisko – transcendencję obecności. Kiedy bliska osoba odchodzi, następuje fizyczna utrata, jednak jej
znaczenie psychologiczne dla nas nie zanika. Wypowiedź ta stanowi niezwykle precyzyjny opis mechanizmów, za pomocą których psychika radzi sobie z żałobą, stratą i pamięcią, a także jak
integruje się z filozoficznym pojmowaniem istnienia i nieistnienia.
„Ciebie już tu nie będzie, ale będziesz wszędzie, niewidzialny” – te słowa akcentują zjawisko intersubiektywności, gdzie
tożsamość drugiego – nawet po jego fizycznym zniknięciu – zostaje zespolona z naszą własną percepcją świata. Ogród i niebo, dotychczas obiektywne elementy rzeczywistości, stają się teraz nośnikami pamięci, symbolami.
W ujęciu psychologicznym, jest to świadectwo głębokiego procesu introjekcji, gdzie obraz, cechy i znaczenie ukochanej osoby zostają wchłonięte w naszą wewnętrzną strukturę psychiczną.
Nieobecność fizyczna paradoksalnie wzmacnia obecność psychiczną, ponieważ umysł, pozbawiony możliwości bezpośredniego kontaktu, zaczyna projektować obraz i rolę zmarłego partnera na otaczającą rzeczywistość.
Filozoficznie, wyrażenie to odwołuje się do idei, że istnienie nie jest jedynie fizyczne, lecz również
relacyjne i pamięciowe. Dopóki ktoś pamięta, dopóki myśli o kimś, ta osoba
kontynuuje swoje istnienie w sferze symbolicznej i afektywnej. Cytat podkreśla również
nieuchronność wpływu jednej osoby na drugą, nawet poza granicami czasu i przestrzeni, ukazując poetykę trwania w pamięci i sercu, co jest
kluczowe dla procesu żałoby i adaptacji do straty. To, co niewidzialne, staje się zatem potężniejszą formą obecności niż ta, którą znamy zmysłami, bo jest
wszędzie – w naszym wnętrzu i w tym, co dla nas symbolizuje drugiego człowieka.