Nikt z nas nie odpowiada, za wszystkie wydarzenia, które nam się przytrafiły, ale każdy z nas odpowiada za sposób, styl reagowania na te wydarzenia.
Nie kontrolujemy zdarzeń, ale odpowiadamy za reakcje na nie, kształtując naszą wolność i psychiczne zdrowie.
Głębokie rozumienie autonomii bytu
Cytat Kartezjusza, choć zwięzły, odsłania fundamentalną prawdę o ludzkiej egzystencji i psychice, wplatając elementy filozofii egzystencjalnej w kontekst psychoterapii i samorozwoju. Nie jest to jedynie konstatacja, lecz wezwanie do odpowiedzialności i refleksji nad naszą wewnętrzną wolnością. Kartezjusz, twórca „Myślę, więc jestem”, kładł nacisk na podmiotowość i świadomość, a jego słowa o odpowiedzialności idealnie wpasowują się w jego filozofię racjonalizmu.
Pierwsza część wypowiedzi - „Nikt z nas nie odpowiada, za wszystkie wydarzenia, które nam się przytrafiły” - odnosi się do faktu, że jesteśmy zanurzeni w świecie, który często jest poza naszą kontrolą. Doświadczamy zdarzeń losowych, niezawinionych tragedii, okoliczności społecznych czy biologicznych, na które nie mamy wpływu. To uznanie naszej konstytutywnej wrażliwości i braku wszechmocy jest kluczowe dla zdrowia psychicznego. Próba przypisania sobie odpowiedzialności za wszystko, co nas spotyka, prowadzi do poczucia winy, beznadziei i, w skrajnych przypadkach, do stanów depresyjnych. W psychoterapii praca nad zaakceptowaniem tego, co poza naszą kontrolą, jest często pierwszym krokiem do uzdrowienia. Pozwala na zrzucenie ciężaru nierealistycznych oczekiwań wobec siebie i świata.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
W świecie, który każe Ci być kimś, odważ się być sobą.
Radykalna samoakceptacja to zaproszenie do wewnętrznej wolności.
Zobacz, czym jest i jak wiele może Ci dać!
Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
Druga część cytatu - „ale każdy z nas odpowiada za sposób, styl reagowania na te wydarzenia” - jest jednak prawdziwym clue do zrozumienia ludzkiej kondycji i psychologicznej autonomii. Nawet w obliczu najbardziej opresyjnych czy traumatycznych okoliczności, posiadamy wewnętrzną przestrzeń wolności – wolności wyboru, jak zinterpretujemy to, co się stało, i jak na to zareagujemy. Tutaj Kartezjusz dotyka sedna egzystencjalizmu, gdzie człowiek jest skazany na wolność i odpowiedzialność za swoje wybory. Nie chodzi o to, by zaprzeczać bólowi czy traumie, lecz o to, by świadomie kształtować swoją odpowiedź na nie. Może to oznaczać naukę radzenia sobie, poszukiwanie sensu, adaptację, a nawet transformację osobistą. Odpowiedzialność za styl reagowania oznacza kształtowanie naszej narracji o tym, co się wydarzyło, rozwijanie mechanizmów obronnych, które są konstruktywne, a nie autodestrukcyjne, oraz podejmowanie decyzji, które służą naszemu dobrostanowi, nawet w trudnych warunkach.
Z psychologicznego punktu widzenia, ten cytat jest podstawą dla wielu nurtów terapeutycznych, takich jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT), która skupia się na zmianie destrukcyjnych wzorców myślenia i reagowania, czy terapia egzystencjalna, która podkreśla naszą wolność i odpowiedzialność za nadawanie sensu życiu. Przyjęcie perspektywy Kartezjusza pozwala na odzyskanie sprawczości, samoregulacji i poczucia wewnętrznej siły, nawet gdy zewnętrzny świat wydaje się chaotyczny i nieprzewidywalny. Uczy nas, że choć nie zawsze jesteśmy panami losu, zawsze możemy być panami swojego wnętrza i reakcji na ten los.