Żadna logiczna definicja nie pouczy o tym,czym jest prawda.
Kartezjusz: prawda nie ma logicznej definicji, lecz wynika z intuicyjnego doświadczenia istnienia.
Rozwikłanie Kartezjańskiej Sceptyczności: Gdy Logika Ustępuje Doświadczeniu
Cytat Kartezjusza: „Żadna logiczna definicja nie pouczy o tym, czym jest prawda”, stanowi esencję jego filozofii, zwłaszcza w kontekście poszukiwania foundationalnych przekonań. Psychologicznie odnosi się on do inherentnych ograniczeń racjonalnego, abstrakcyjnego myślenia w uchwyceniu fundamentalnej natury rzeczywistości i istnienia. W istocie, Kartezjusz, poprzez swoje słynne „Cogito, ergo sum” (Myślę, więc jestem), uświadomił sobie, że pewność prawdy nie wynika z analitycznego rozbicia jej na logiczne komponenty, lecz z bezpośredniego, intuicyjnego doświadczenia własnego istnienia. Logika operuje na definicjach, pojęciach i relacjach między nimi, które są konstruktami umysłu. Prawda, w rozumieniu Kartezjańskim, jest natomiast czymś bardziej pierwotnym – jest to wewnętrzne przekonanie o rzeczywistości, które jest niezależne od zewnętrznych dowodów czy racjonalnych argumentów.
Ranisz siebie, bo chronisz
wewnętrzne dziecko?
To ta odrzucona część Ciebie, która wciąż czeka na poczucie bezpieczeństwa, uznanie i miłość. I tylko Ty możesz ją nimi obdarzyć🤍
Z perspektywy psychologii poznawczej, Kartezjusz wskazuje na rozróżnienie między wiedzą deklaratywną (opartą na definicjach i faktach) a wiedzą proceduralną czy też egzystencjalną. Nie można nauczyć się, czym jest prawda poprzez zbiór reguł czy aksjomatów, tak jak nie można nauczyć się smaku czekolady poprzez jej chemiczną formułę. Ten cytat jest również ważny w kontekście psychologii rozwoju, gdzie dzieci uczą się o świecie nie tylko poprzez definicje słowne, ale przede wszystkim poprzez bezpośrednie interakcje i doświadczenia. Prawda, w tym głębszym sensie, jest raczej odkrywana poprzez introspekcję i egzystencjalne zaangażowanie, niż konstruowana przez precyzyjne językowe ramy. Jest to forma wiedzy intuicyjnej, która przekracza granice logicznego rozumowania i odwołuje się do subiektywnego doświadczenia świadomości. W ten sposób, Kartezjusz dekonstruuje absolutnie racjonalistyczny pogląd na poznanie, wskazując na nieusuwalną rolę subiektywnego doświadczenia w dochodzeniu do istoty prawdy.