
Żądza wiedzy, wspólna wszystkim ludziom jest chorobą, której nie można uleczyć, ponieważ ciekawość wzrasta wraz z wiedzą.
Ciekawość to nienasycona siła, która rośnie z wiedzą, napędzając stałe poszukiwanie i rozwój, choć generuje wieczne poczucie niekompletności.
Głębokie Zgłębianie Kartezjańskiej Maksymy: Chorobliwa Ciekawość
Aforyzm Kartezjusza,
„Żądza wiedzy, wspólna wszystkim ludziom, jest chorobą, której nie można uleczyć, ponieważ ciekawość wzrasta wraz z wiedzą”
, na pierwszy rzut oka może brzmieć paradoksalnie, a nawet pesymistycznie. Jako psycholog, widzę w nim jednak niezwykle głęboki wgląd w naturę ludzkiego poznania i motywacji. Kartezjusz, ojciec racjonalizmu, paradoksalnie opisuje tutaj zjawisko, które dzisiaj nazwalibyśmy pętlą poznawczą, napędzającą rozwój intelektualny, ale jednocześnie generującą stałe poczucie niekompletności.
Z perspektywy psychologii rozwojowej, tę „chorobę” można interpretować jako fundamentalną siłę napędową ludzkiego rozwoju. Niemowlęta, które wędrują wzrokiem po otoczeniu z niezaspokojoną fascynacją, dzieci pytające „dlaczego?” w nieskończoność, naukowcy dążący do przekroczenia granic obecnej wiedzy – wszyscy oni są ofiarami tej kartezjańskiej przypadłości. Mechanizm jest prosty: każda zdobyta informacja, zamiast zaspokajać głód, otwiera nowe perspektywy, rodzi kolejne pytania i uwidacznia obszary niepoznane. To nie jest stagnacja, lecz dynamiczny, spiralny proces.

Odzyskaj wewnętrzny spokój i pewność siebie.
Zbuduj trwałe poczucie własnej wartości.

Przeszłość kształtuje Twoje relacje, dorosłe wybory i poczucie własnej wartości. Czas je uzdrowić 🤍
W kontekście psychologii poznawczej, Kartezjusz trafnie uchwycił zjawisko „poznawczej dysonancji” bądź „głodu poznawczego”. Ludzki umysł dąży do spójności i kompletności, ale każda odpowiedź generuje nowe luki w zrozumieniu. To, co Kartezjusz nazywa „chorobą”, można interpretować jako permanentne napięcie między pragnieniem poznania, a nieuchronną świadomością jego ograniczeń. Ta „choroba” jest zatem nie tyle wadą, ile konstytutywną cechą ludzkiej psychiki, odpowiedzialną za postęp naukowy, rozwój kulturowy i indywidualną ewolucję.
Z psychologicznego punktu widzenia, kluczowe jest również słowo „nieuleczalna”. Oznacza to, że nie ma punktu, w którym człowiek mógłby powiedzieć: „posiadam całą wiedzę, jestem usatysfakcjonowany”. To jest natura uczenia się i ewolucji. Ludzki umysł jest dynamiczny, zawsze gotowy do przetworzenia nowych informacji. Może to prowadzić do frustracji, poczucia niewiedzy, a nawet egzystencjalnego lęku, ale jednocześnie jest motorem napędowym kreatywności, innowacyjności i ciągłego poszukiwania sensu. Ta „choroba” jest więc błogosławieństwem w przebraniu, zmuszającym nas do nieustannej intelektualnej podróży.